Verslagen activiteiten 2018

Nieuwjaarsbijeenkomst 2018

3 januari 2018.

nieuwjaarbijeenkomst2018 IMG 4338 kl

Tijdens de traditionele nieuwjaarsbijeenkomst op 3 januari in de aula van basisschool De Mussenberg werden de aanwezigen ontvangen met koffie/thee en wafels.

Voorzitter Har Sillen heette allen welkom en keek terug op een zeer succesvol verenigingsjaar. Hij liet in het kort de activiteiten uit 2017 de revue passeren. Naast de aanmelding van meerdere nieuwe leden memoreerde de voorzitter dat in 2017 drie leden zijn overleden te weten Piet Ickenroth, Kitty Klein-Osinga en Wim van Ratingen.

Na een gezamenlijke toost gaf Har een toelichting op de vernieuwde website. Na de presentatie was het woord aan buuttereedner Peter Vaassen uit Beegden. De bezoekers genoten met volle teugen van zijn grappen. Onder het genot van een hapje en een drankje werd nog lang nagepraat.

Jaarvergadering 2018

7 februari 2018.

Jaarvergadering 2018 IMG 4375 kl Jaarvergadering 2018 IMG 4386 kl

Na ontvangst met koffie/thee en vlaai opende voorzitter Har Sillen de jaarvergadering en heette iedereen van harte welkom. Na enkele mededelingen gaf hij voor de vele aanwezigen een digitale terugblik aan de hand van het jaarverslag 2017.

Penningmeester Frits Theeven presenteerde het financieel verslag 2017 en de begroting 2018. Daarna volgde de verkiezing van de aftredende bestuursleden Mart Graef en Har Sillen. Zij werden bij acclamatie herkozen.

Adelin Remy belichtte middels een powerpoint-presentatie op een luchtige en humoristische manier het jaarprogramma 2018, hierbij op piano begeleidt door Theo Peeters.

Na de pauze zong Theo Peeters het Leudallied dat op 24 september 2017 ter gelegenheid van tien jaar Leudal voor het eerst is gepresenteerd. Hij heeft de muziek geschreven en de tekst is afkomstig van Frits Criens. De stadsdichter van Leudal vertelde na het lied enkele van zijn columns die door de aanwezigen zeer werden gewaardeerd.

Na afloop werd het jaarverslag 2017 uitgereikt, waarin de gebeurtenissen van de vereniging in woord en beeld zijn opgenomen.

Koninklijke Landmacht; mensen, organisatie, missies en toekomst

7 maart 2018.

IMG 4925 kl IMG 4930 kl

Luitenant-generaal Leo Beulen uit Horn gaf op woensdag 7 maart voor circa honderddertig aanwezigen in de aula van basisschool De Mussenberg een lezing over hoe defensie en de krijgsmacht georganiseerd zijn en welke plaats de Koninklijke Landmacht daarin heeft.

Leo Beulen werkt bijna veertig jaar bij Defensie. Sinds 24 maart 2016 is hij Commandant Landstrijdkrachten en leidt hij de Koninklijke Landmacht. Zijn belangrijkste taak is ervoor te zorgen dat de landmachteenheden klaar zijn voor inzet.

In de lezing ging hij in op de drie hoofdtaken van de krijgsmacht te weten het verdedigen van ons eigen grondgebied en dat van ons bondgenootschap, het bevorderen van de internationale rechtsorde, en het ondersteunen van de nationale autoriteiten zoals beveiligingsopdrachten en rampenbestrijding. Naast de organisatie van de landmacht gaf hij een toelichting op de verschillende operaties die Nederland op dit moment uitvoert over de hele wereld. Hij besprak eveneens de ontwikkelingen op het gebied van dreiging, organisatie en techniek, zodat daar snel op ingespeeld kan worden. Ook stond hij stil bij de politieke en militaire besluitvorming om te komen tot inzet.

Versieren wegkruisen

23 maart 2018.

IMG 4963 rotonde kl IMG 4966 Hoogstraat kl IMG 4967 Haelerweg kl

Christien Dings, Agnes Knoops, Mieke Nieboer, Mia Ruijters, Jeanne Theeven en Toos Timmermans hebben namens de heemkundevereniging in het heemkundelokaal in basisschool De Mussenberg kransen gemaakt van coniferengroen voor de drie wegkruisen die Horn rijk is.

Dit was alweer voor het elfde achtereenvolgende jaar.

Ben Dings zorgde voor het coniferengroen. De kransen zijn door Rinus Graef opgehangen.

Op de kransen zijn gele en witte bloemen aangebracht en een paarse strik. De paarse strik wordt op Paaszaterdag vervangen door een gele strik.

De geel en wit combinatie symboliseert de wederopstanding van Jezus. Het zijn de officiële kleuren van de Rooms-katholieke kerk. De versieringen blijven hangen tot drie à vier weken na Pasen.

Presentatie Kroniek Horn 2017

4 april 2018

leden werkgroep

Presentatie kroniek en film

Op 4 april werd de Kroniek Horn 2017 gepresenteerd. In een volle aula van basisschool De Mussenberg gaf Har Sillen een korte toelichting op de kroniek waarna de leden van de werkgroep, te weten Jan Claessen, Mia Dings, Betsy Reijnen, Har Schulpen en Toos Timmermans, werden bedankt. Zij ontvingen een kroniek en een bloemetje.

IMG 5002 kl

Na de presentatie werd de documentaire ‘Deportatie in het zicht van de bevrijding’ getoond.

In de herfst van 1944 wordt Midden- en Noord-Limburg wekenlang frontgebied bij de bevrijding van Zuid-Nederland en wordt er hevig gevochten.

Veel jonge mannen worden opgepakt en naar Duitsland gebracht om daar te werken voor Nazi-Duitsland.

In de documentaire wordt een beeld geschetst hoe de omstandigheden tijdens hun verblijf in Duitsland waren. Vijf ooggetuigen uit Limburg vertellen in het dialect hun persoonlijke verhaal over de deportaties en de bevrijding.

De verhalen spelen zich af op de westelijke Maasoever tussen Venray en Wessem én in Duitsland.

De makers van de documentaire Peter Crins en Peter Hermans gaven na de vertoning een toelichting op de film en beantwoordden vragen uit het publiek.

Na afloop konden de plakboeken worden ingezien waarin artikelen, foto’s en krantenknipsels zijn opgenomen die de basis hebben gevormd voor de kroniek 2017.

Excursie kasteel de Keverberg

2 mei 2018

Excursie keverberg 1050389 kl Excursie keverberg 1050432 kl

Op woensdag 2 mei bezochten zeventig leden Kasteel De Keverberg te Kessel voor een bijna twee uur durende rondleiding in en rondom het kasteel. Vier gidsen vertelden over de historie én de herbouw van het kasteel. Natuurlijk werd ook het wonderlijke verhaal van de laatste adellijke bewoner, baron Frits van Keverberg, verteld. Hoe hij verdween en na 150 jaar weer werd teruggevonden.

De historie van het kasteel begint in de tiende eeuw. Toen werd op deze plek een vierkante toren gebouwd van waaraf tol werd geheven. Later is deze vierkante toren deels afgebroken en is de motte (een kunstmatige aarden heuvel) verder verhoogd waardoor de negen meter hoge plateauheuvel ontstond. Op die heuvel werd in de twaalfde eeuw een mergelstenen ringmuur gebouwd. Later kwam daar een poorttoren bij en vervolgens nog een woontoren en Maastoren. Beetje bij beetje ontstond zo de vorm van het kasteel zoals dat tot 17 november 1944 de skyline van Kessel markeerde. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog staken de Duitsers het kasteel in brand en verwoestten het. De burcht werd een ruïne. Na een bouwtijd van circa anderhalf jaar is in september 2015 het herbouwde kasteel geopend. Gekozen is om het kasteel niet in de oorspronkelijke staat te renoveren maar met een eigentijdse architectuur.

Na afloop van de bezichtiging stond voor iedereen koffie/thee met een stukje vlaai klaar op de voormalige binnenplaats.

Limburgse emigratie naar Noord-Amerika

16 mei 2018

2018 landverhuizersIMG 5123 kl 2018 LandverhuizersIMG 5124 kl

Irma Lommen-Salden uit Sittard gaf op woensdag 16 mei in de aula van basisschool De Mussenberg een lezing over de vele Limburgers die in de 19e eeuw een nieuw maar vooral beter bestaan zochten in Noord-Amerika.

Sinds 1992 werkt zij aan een onderzoek naar Limburgse emigranten. Zij vertelde dat in de jaren 1850-1900 vele honderden Limburgers hun geboortegrond verlieten om een nieuw bestaan op te bouwen in Noord-Amerika. Via voorlichtingsavonden in meerdere plaatsen in Limburg, georganiseerd door scheepvaartmaatschappijen, werden de mensen gelokt. Daarnaast volgde in 1862 de afkondiging van de ‘Homestead Act’ door de Amerikaanse regering. Door deze wet werd aan emigranten, die hoofd van een gezin én ouder dan 21 jaar waren, een gratis stuk land toegezegd ter grootte van circa 60 hectare. Dit heeft velen er toe gebracht dit grote ‘avontuur’ aan te gaan. Zo waren er ook inwoners van de huidige gemeente Leudal en wel uit Neer, Hunsel, Grathem, Buggenum, Baexem, Heythuysen maar voornamelijk uit Horn, waaronder de families Timmermans, Venner, Gubbels, Hendriks, Vaessen, Engels en Bertjens, die het geboortedorp verlieten.

Dat niet alles rozengeur en maneschijn was blijkt uit het feit dat er ook families teruggekeerd zijn zoals bijvoorbeeld de familie van Willem Schepers uit Horn. Want vooral in de beginperiode was het hard werken en behelpen met de weinige middelen die men ter beschikking had.

In de lezing beschreef zij het verhaal van deze emigranten. Het verhaal van de voorbereidingen eer het zover was dat men kon vertrekken, de reis, de aankomst in Amerika en hoe het de landverhuizers verging in het nieuwe vaderland.

Lezing "Meester Willem van de Boel en de laatste graaf van Horn"

6 juni 2018

2018 06 06 IMG 5171 kl 2018 06 06 IMG 5172 kl

Mart Graef hield voor circa vijfenzeventig aandachtige bezoekers in de aula van basisschool De Mussenberg een lezing over ´Meester Willem van de Boel en de laatste graaf van Horn´. Hij lichtte toe in welke mate het beeld dat in de loop van de tijd is ontstaan over Filips van Montmorency overeenkomt met wat we eigenlijk over hem weten.

Toen in 1991 in Horn een standbeeld werd geplaatst van Filips van Montmorency, was ‘meister’ Van de Boel daar niet erg mee ingenomen, want dat had deze laatste graaf van Horn in zijn ogen niet verdiend. Waarom eigenlijk niet? Op 5 juni 1568 was Montmorency, samen met Lamoraal, graaf van Egmont, op de Grote Markt te Brussel onthoofd op last van de hertog van Alva. Sindsdien hebben beide graven een heldenrol gekregen in de vaderlandse geschiedenis, als martelaren voor de vrijheid in de strijd tegen de Spaanse overheersing in de Lage Landen.

W.M. van de Boel (1905-1998) dacht daar anders over. Gedurende vele jaren had hij de historische bronnen over Filips van Montmorency bestudeerd. Daaruit kwam een veel minder gunstig beeld naar voren van de graaf en zijn medestanders Egmont en Oranje: die werden minder gedreven door vrijheidsidealen, maar veel meer door hun eigen standsbelangen. Bij de bevolking van het graafschap Horn en het land van Weert, die moest bijspringen om de voortdurende financiële problemen van haar landsheer te lenigen, zal de graaf niet erg populair zijn geweest.

Van de Boel geniet in de kleine kring van regionale historici een grote vermaardheid, maar zijn studie over Montmorency werd nooit gepubliceerd. In dit herdenkingsjaar – 450 jaar na de terechtstelling in Brussel – wordt een boekuitgave van dit werk alsnog voorbereid. In de voordracht werd ingegaan op de kwestie die in het boek centraal staat: wie was de laatste graaf van Horn werkelijk, en wat is er van hem gemaakt?

Excursie Aken en bruinkoolgroeven

12 juli 2018

2018 07 12 website afgraving bruinkool 2018 07 12 nazit IMG 5284 kl

Om 8.30 uur vertrok een volle bus naar Aken, de eerste ‘stop’ op de excursie. In Restaurant Alt Aachener Kaffeestuben/Van den Daele werd koffie/thee gedronken met Aachener Printen, dé traditionele koekjes van Aken.

Hierna werd de groep door gidsen rondgeleid door Aken. Na de rondwandeling werd in de brasserie van Schloss Paffendorf in Bergheim geluncht.

Vervolgens werd een bezoek gebracht aan het bezoekerscentrum in het Schloss, waar we de geschiedenis van het winnen van bruinkool in dit gebied te zien kregen.

Daarna stapten we in de touringcar voor een 1,5 uur durende rondrit onder leiding van een gids. De route voerde onder andere naar het uitzichtspunt Hambach, van waaruit de grote machines aan het werk te zien waren. We reden door de omgeving waar dorpen hebben moeten wijken voor de bruinkoolwinning. De gids voerde ons door Manheim, een ‘spookdorp’, dat uiterlijk 2022 van de aardbodem moet zijn verdwenen.

Het uitstapje werd afgesloten met een gezellige nazit en na een voorspoedig verlopen terugreis was de groep om 19.15 uur weer in Horn.

Onthulling infobord Huyben-muurtje

14 juli 2018.

2018 07 14 huybenmuurtje 1060606 kl 2018 07 14 huybenmuurtje1060620 groepsfoto kl

Op zaterdag 14 juli werd het infobord bij het Huyben-muurtje, nabij Rijksweg 7, onthuld. Onder grote belangstelling vertelde Har Sillen over de geschiedenis van het muurtje.

Hierna werd het bord onthuld door Daan Frost, de initiatiefnemer voor het opknappen van het Huyben-muurtje. Na het officiële gedeelte kregen de aanwezigen nog een drankje aangeboden.

Heemkundevereniging Horn heeft het bordje gemaakt, waarop ook een QR-code is aangebracht met een link naar de website van de vereniging. U vindt hier de geschiedenis van de familie Huyben: ‘Huyben’s bier – De gezonde volksdrank’.

Kroedwès 2018

Kroedwès 17 t/m 19 augustus

2018 08 20 Kroedwès

De dames van de werkgroep kroedwès hebben voor het negende jaar op rij meerdere dagen kruiden en gewassen geplukt die nodig waren voor het maken van de kroedwès. Ondanks de droogte werden er toch nog voldoende kruiden en gewassen verzameld voor circa 250 kruidenbosjes. In een prachtig versierde kerk werd de kroedwès op zondagmorgen uitgedeeld en gezegend.

Na de H. Mis werd bij Matty en Peter Peters op het ‘boerenterras bie Sien’, Kasteelstraat 9, onder het genot van een kopje koffie/thee en een stukje vlaai nog gezellig nagepraat.

Dankzij de medewerking van Mia Beckers, Wies Bouwens, Anny Claessen, Els Creusen, Christien Dings, Agnes Knoops, Mieke Nieboer, Truus Poels, Antoinette Rooswinkel, Mia Ruijters, Jeanne Theeven, Toos Timmermans en Marie-Thérèse van den Boom, is deze activiteit niet meer weg te denken uit Horn.

Van Horne stadswandeling in Weert

21 augustus

2018 08 22 wandeling kl 2018 08 22 kerk kl

Zo’n vijftig leden namen deel aan de Van Horne stadswandeling in Weert. De wandeling werd vooraf gegaan door een filmische impressie van Weert met kaarten en foto’s over het ontstaan van Weert, de vestiging van de adellijke familie Van Horne in Weert en het leven van de doorsnee Weertenaar rond 1565.

Dit jaar is het 450 jaar geleden dat Filips van Montmorency samen met Lamoraal, graaf van Egmont, werd onthoofd op de Grote Markt in Brussel. Daarmee kwam een einde aan de Van Horne dynastie die eeuwenlang van grote betekenis was voor Weert. Ter gelegenheid hiervan is een speciale Van Horne stadswandeling ontwikkeld.

Drie gidsen voerden ons langs locaties die een relatie hebben met de Van Hornes en in het bijzonder met Filips van Montmorency, graaf van Horne en heer van Weert. Deken Franken had speciaal voor de deelnemers de Sint Martinuskerk open gesteld. De hele groep kreeg hier uitleg over de hallenkerk, één van de twee oorspronkelijk in steen overwelfde hallenkerken in Nederland en onder meer over de gewelven en de gewelfschilderingen.

Na afloop werd onder het genot van een kopje koffie/thee met een stukje vlaai nog nagepraat bij Grand Café Weerter Bazaar.

Kermismarkt 2018

26 augustus

2018 08 27 kermismarkt

De heemkundevereniging was weer present tijdens de gezellige Kermismarkt in het centrum van Horn. Agnes Knoops, Betsie Reijnen, Har Sillen, Jeanne en Frits Theeven en Toos Timmermans verleenden hun medewerking aan de activiteit. Er werden foto’s getoond waarbij de bezoekers de namen konden doorgeven van de personen op de afbeeldingen. De belangstelling voor onze verkoopstand was groot.

Joden en Jodenvervolging in Midden-Limburg

5 september

2018 09 05 Joden Roermond 1 2018 09 05 Joden Roermond 2

Hein van der Bruggen gaf voor circa tachtig bezoekers in de aula van basisschool De Mussenberg een korte inleiding over de vroege historie van De Weerd. Het buurtschap speelde onder meer een belangrijke rol tijdens de Tweede Wereldoorlog. Niet alleen was het een doorvoerhaven voor militairen en vluchtelingen, op veel plekken werden in De Weerd Joden verborgen.

Daarna vervolgde hij de lezing over de geschiedenis van de Joden en de Jodenvervolging in Midden-Limburg. De eerste notitie over Joden in Roermond stamt uit 1275. Roermond heeft in de dertiende tot en met de vijftiende eeuw enkele malen een kleine Joodse bevolking gehad. Rond 1550 hebben de verboden van Karel V en Alva ertoe geleid dat Joden niet langer dan tweemaal vierentwintig uur in de stad mochten verblijven en er niet mochten wonen. Pas in 1800 werden die verboden opgeheven. Langzaam maar zeker vestigden zich daarna Joden in Roermond. In 1822 bouwden ze hun eerste synagoge aan de Hamstraat die in 1853 werd vervangen door een nieuwe.

In de loop van de negentiende eeuw nam hun aantal toe en kwamen er ook her en der Joden in de dorpen in Midden-Limburg wonen. Met zo’n 150 Joden was hun aantal niet bijzonder hoog. Doordat zij veelal werkzaam waren als middenstanders waren zij goed bekend bij de bevolking. Er werkten in Roermond heel wat winkelierfamilies zoals de familie Hiegentlich en Goedhart en er was een zogenaamd Jodenhotel op het Stationsplein.

Aan de vreedzame samenleving met de Joodse gemeenschap is een ruw einde gekomen door de Holocaust of Shoah, het Hebreeuwse woord voor ‘catastrofe’. Ook al waren er na de oorlog in 1945 nog twintig à dertig Joden aanwezig, hun aantal was te gering om een nieuwe samenleving op te bouwen. Bovendien verhuisden enkelen van hen naar Israël of de Verenigde Staten. De Roermonds Joodse gemeente bestaat sinds 1990 niet meer.

Lezing ontwikkeling CIRO

3 oktober

2018 10 03 CIRO IMG 5392 gesn kl 2018 10 03 CIRO IMG 5396 gesn kl

Drs. Ingrid Augustin gaf voor circa zeventig bezoekers in de aula van basisschool De Mussenberg een lezing over het ontstaan en de ontwikkeling van Ciro dat gespecialiseerd is in het behandelen van mensen met chronische longaandoeningen zoals COPD en astma, hartfalen of slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen. Samen met prof. dr. Emiel Wouters vormt zij de Raad van Bestuur van Ciro en is als bestuurder verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering.

Zij vertelde over de rijke historie van het gespecialiseerde behandelcentrum op Hornerheide. De afgelopen tientallen jaren zijn verschillende patiëntengroepen behandeld. In 1921 werd Sanatorium Hornerheide opgericht ter bestrijding van de volksziekte tuberculose. Later werden veelal patiënten ten gevolge van roken medisch verzorgd in het in 1985 omgedoopte ‘Astmacentrum Hornerheide’. Sinds 2005 wordt een bredere groep patiënten met een chronische aandoening behandeld onder de nieuwe naam Ciro.

Er werd uitgebreid uitleg gegeven over de gespecialiseerde behandelingen die bij Ciro helemaal op maat worden samengesteld. De patiënt maakt nadrukkelijk onderdeel uit van het team van specialisten zodat het beste resultaat kan worden behaald. Deze werkwijze en visie wordt vandaag de dag door Ciro toegepast en is de uitkomst van opgedane kennis en wetenschappelijk onderzoek.

Presentatie Heemkundekalender 2019

7 november

2018 11 08 uitreiking eerste exemplaar kl 2018 11 08 uitdelen kalenders kl

Op woensdag 7 november werd in de aula van basisschool De Mussenberg onder grote belangstelling de kalender 2019 van de heemkundevereniging gepresenteerd. Har Sillen gaf uitleg over de totstandkoming van de kalender. Met boeiende achtergrondverhalen, ondersteund door fraaie beelden, gaf hij per maand een toelichting.

Het eerste exemplaar werd uitgereikt aan de heer Jac Wijnands die de foto’s heeft geleverd die op de kalender staan afgebeeld.

Na de pauze werd de film 'Nao ‘t Zuuje' getoond uit 2017 met Lex Uiting als prins carnaval in Venlo.

De kalender is te koop voor € 4,00 per stuk bij Supermarkt Ruud & Sylvia Vermeulen, Rijksweg 20, Agnes Knoops, Steegstraat 39, Henk Schreurs, Dorpstraat 20, Toos Timmermans, Broekstraat 4a en iedere woensdag tussen 14.00 en 17.00 uur in het heemkundelokaal in basisschool De Mussenberg (ingang via de Mussenberg).

Het landschap van Midden-Limburg

11 december 2018

2018 12 12 lezing Benoit1 2018 12 12 Lezing Benoit2

Benoît Locht uit Echt gaf in de aula van basisschool De Mussenberg een boeiende lezing over het landschap van Midden-Limburg en dat van Horn en omstreken in het bijzonder, over de ontwikkeling van het landschap, de nederzettingsgeschiedenis en de menselijke aanpassing.

Benoît Locht (1946) is aan de Rijks Universiteit Luik afgestudeerd als botanicus en landschapsecoloog. Naast bestuurslid van de Milieufederatie Limburg en voorzitter van de Heemkundekring Echter Landj is hij ook voorzitter van de Natuur Historische Vereniging Pepijnsland.

In de lezing vertelde de heer Locht dat landschappen niet enkel ontstaan door geologische processen maar dat ook de mens de rol van landschaps(ver)vormer steeds meer overneemt. Terwijl de eerst genoemde krachten zo’n 10.000 à 12.000 jaar geleden speelden, heeft de mens deze rol vanaf de vroege Middeleeuwen overgenomen.

In Limburg is de Maas als geologische vormgever lange tijd dominerend geweest. Dit is nu nog in het landschap rond Horn goed zichtbaar in de vorm van rivierterrassen en -meanders. Daarnaast is ook de wind gedurende een kortere periode bepalend geweest voor de dekzanden en de duinen op de Beegderheide en Hornerheide. De mens heeft met de kennis van de geologie het landschap in bezit genomen. Aanvankelijk zonder noemenswaardige invloed maar later – en dat vooral sinds de Middeleeuwen – heeft hij het landschap meer en meer naar zijn hand gezet.

Aan de hand van divers kaartmateriaal (Google Earth, historische kaarten van rond 1800 en 1900, Hoogtekaart Nederland) en foto’s van de diverse landschappen, kwam de landschapsontwikkeling van Midden-Limburg en in het bijzonder van Horn en omgeving aan de orde. Tenslotte werd besproken dat deze landschapsprocessen niet uniek zijn maar dat ze overal zijn te herkennen, mits we daar oog voor hebben.

Sites voor landschapsonderzoek

* https://ahn.arcgisonline.nl/ahnviewer/

* http://mapserver.fa.knaw.nl/zl/

* http://topotijdreis.nl/

* https://pdokviewer.pdok.nl/

* http://geoplaza.vu.nl/cms/news/286-geomorfologische-kaart-nu-open-data#

* http://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/ http://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/alle-afbeeldingen/?mode=gallery&view=gallery&q=minuutplans%20Horn&rows=1&page=1

Naar boven